ฟาดกันซึ่งหน้า! เมื่อบริษัทผู้ผลิตแบตเตอรี่ยักษ์ใหญ่อันดับ 1 ของโลก ออกมาประกาศว่า แบตเตอรี่ solid-state ที่มี Toyota เป็นหัวหอกในการพัฒนา ไม่มีความปลอดภัย และเชื่อถือไม่ได้ ชี้ชัด แบตเตอรี่โซเดี่ยมไอออนคืออนาคต จากการเปิดเผยของสื่อดัง Financial Times
เรียกว่าเป็นการออกมาปะทะฝีปากกันแบบซึ่งหน้าต่อสาธารณชน เมื่อ โรเบินเจิ้ง CEO และผู้ก่อตั้งบริษัท CATL บริษัทผู้ผลิตแบตเตอรี่ลิเธี่ยมไอออนอันดับ 1 ของโลก ได้ออกมาเปิดเผยว่า แบตเตอรี่โซลิตสเตท ไม่มีความปลอดภัย และไม่สามารถนำมาใช้งานได้จริง ขาดความคงทน และยังมีปัญหาในด้านความปลอดภัยที่ยังหาทางออกไม่เจอ เรียกว่าทำเอาวงการรถยนต์ไฟฟ้าร้อนระอุกันเลยทีเดียว และเหมือนเป็นการออกมาโจมตีค่ายรถยนต์จากญี่ปุ่น ที่ทั้ง Toyota และ Nissan กำลังพัฒนาและเตรียมเปิดตัวรถยนต์ไฟฟ้ารุ่นใหม่ในอนาคต ที่ใช้แบตเตอรี่ชนิดนี้
CATL ที่ย่อมาจาก Contemporary Amperex Technology Company Limited บริษัทยักษ์ใหญ่ของจีน ที่มีส่วนแบ่งทางการตลาดแบตเตอรี่ลิเธี่ยมไอออนสูงถึง 36.8% ในปี 2023 ที่ผ่านมา มากกว่า BYD เท่าตัว ซึ่งมีส่วนแบ่งอยู่ที่ 15.8% โดยแบตเตอรี่ชนิดนี้เป็นแบตเตอรี่มีการนำมาใช้มากที่สุดกับรถยนต์ไฟฟ้ารุ่นใหม่ในปี 2024 ไม่ว่าจะเป็นรถยนต์จากค่าย Tesla Hyundai BYD MG Porsche Ford ในขณะที่แบตเตอรี่แบบ solid state ถูกมองว่าเป็นทางออกในเรื่องระยะทางวิ่งของรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งทาง Toyota เคยเคลมว่า ให้ระยะทางวิ่งได้ไกลสูงสุดถึง 1,200 กิโลเมตร หลังจากที่ทำการชาร์จไฟราว 10 นาที นอกจากนั้นแล้ว ยังมีราคาที่ถูกกว่าแบตเตอรี่แบบลิเธี่ยมไอออนอีกด้วย ซึ่งช่วยทำให้รถยนต์ไฟฟ้าเป็นสินค้าที่เอื้อมถึงได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตาม นายใหญ่ของ CATL เผยว่า หลังจากที่มีการวิจัยและพัฒนามานานหลายปี บริษัทพบว่า แบตเตอรี่ชนิดนี้ไม่สามารถทำได้อย่างที่คาดหวังเอาไว้ โรบิ้นเจิ้งได้เปิดเผยกับ Financial Times ว่า เขาเฝ้าดูและติดตามการพัฒนาแบตเตอรี่ solid state แทบทุกเดือน ฉะนั้น เขาจะรู้ขั้นตอนต่างๆในการพัฒนาเป็นอย่างดี แต่ไม่ว่าผลที่ออกมาจะเป็นอย่างไร เราก็ยังมีแบตเตอรี่้ชนิดนี้อยู่เป็นทางเลือก
ในฝั่งของ Toyota ในฐานะที่เคยประกาศแผนการพัฒนาแบตเตอรี่ solid state และให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีนี้เป็นอย่างมาก ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์ในเรื่องความล่าช้าในการทำตลาดรถยนต์ไฟฟ้า เมื่อเทียบกับค่ายรถยนต์อื่นๆ Toyota ถือว่าเป็นผู้นำในเรื่องการพัฒนาแบตเตอรี่ solid state ก็ว่าได้ โดยตั้งเป้าหมายว่าจะทำการเปิดตัวรถยนต์ไฟฟ้าที่ใช้แบตเตอรี่ชนิดนี้ ภายในปี 2027-2028 ซึ่งที่ผ่านมา Toyota ได้เปิดตัว bZ4X รถเอสยูวีไฟฟ้าไปแล้ว และใช้แบตเตอรี่ลิเธี่ยมไอออนจาก CATL ด้วย แต่ก็ต้องประสบกับปัญหาด้านเทคนิคบางอย่างเกี่ยวกับล้อ จนต้องเรียกรถทุกคันที่จำหน่ายออกไปราว 2,000 คัน เข้าศูนย์เพื่อทำการซ่อมแซมปัญหาที่ว่า ก่อนที่จะกลับมาทำตลาดต่อไป แต่ดูเหมือนว่าจะไม่ได้รับการตอบรับจากลูกค้าเหมือนกับรถยนต์ไฟฟ้าจากค่ายอื่นๆ Toyota ได้ร่วมเป็นพันธมิตรกับ CATL ในปี 2019 ในการผลิตแบตเตอรี่ลิเธี่ยมไอออนชุดแรก แต่ในปี 2023 ที่เพิ่งผ่านมา Toyota ได้พันธมิตรใหม่อีกราย ซึ่งก็คือ idemisu Kosan ในการพัฒนาแบตเตอรี่ solid state ร่วมกัน โดยในการแถลงข่าวความร่วมมือ มีการเคลมว่า บริษัทมีวิธีผลิตลิเธี่ยมซัลไฟด์ที่เหมาะสม ในการทำให้แบตเตอรี่ solid state สามารถนำมาใช้กับการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าในเชิงพาณิชย์ได้ ซึ่งโรบิ้นเจิ้งได้ชี้ให้เห็นปัญหาว่า แบตเตอรี่ solid state จะไม่สามารถแจ้งเกิดได้ หากปัญหาบางอย่างยังไม่ได้รับการแก้ไข ซึ่งก็คือจะต้องมีการใช้กระบวนการทางเคมีใหม่ ที่โลหะลิเธี่ยมบริสุทธิ์ถูกนำมาใช้เป็นแอโนดอิเล็กโทรด ซึ่งแม้ว่าจะทำได้ ปัญหาก็ไม่ได้หมดไปอยู่ดี การนำเอาแบตเตอรี่ solid state มาใช้ในบางสถานการณ์ที่สุดขั้ว ถือว่าเป็นปัญหาของเทคโนโลยีชนิดนี้ มันไม่ทนกับการชาร์จไฟซ้ำได้มาก อาจจะแค่ 10 รอบ แล้วคุณจะนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ได้อย่างไร ลิเธี่ยมที่ใช้ในแบตเตอรี่ solid state ยังทำปฏิกริยากับออกซิเจน หากมันแตกหักขึ้นมาเมื่อเกิดการชนหรืออุบัติเหตุ ย่อมเป็นอันตรายต่อผู้โดยสาร หรือคนที่อยู่ในบริเวณนั้นไปด้วย ตอนนี้หลายคนพยายามผลักดันให้มีการใช้แบตเตอรี่ชนิดนี้ แต่ผมขอบอกว่า CATL ใช้เวลาในการวิจัยเรื่องนี้มากว่า 10 ปีแล้ว โดยเขาได้เผยให้ทราบถึงทางออกที่เหมาะสมในอนาคต นั่นก็คือ แบตเตอรี่โซเดี่ยมไอออน ซึ่งบริษัทได้ทำการวิจัยและพัฒนามาตั้งแต่ปี 2021 ในฐานะที่เป็นเทคโนโลยีใหม่ต่อไปสำหรับรถยนต์ไฟฟ้า แบตเตอรี่โซเดี่ยมไอออน จะมีการใช้วัสดุที่เป็นลักษณะกึ่งของแข็ง ในการเพิ่มประสิทธิภาพให้กับแบตเตอรี่ลิเธี่ยมไออน โดยมีข้อดีคือ มีทรัพยากรโซเดียมมากมาย ราคาต่ำ และสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้
การออกมาพูดกระทบไปถึง Toyota ที่เป็นพันธมิตรของ CATL ด้วยนั้น ไม่มีใครทราบถึงเบื้องลึกเบื้องหลังที่แท้จริงได้ว่าเป็นอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นการออกมาให้คนใช้รถเลิกหวังลมๆแล้งๆหากสิ่งที่ผู้บริหาร CALT พูดเป็นความจริง หรือเป็นเพราะมั่นใจว่าปัญหาของแบตเตอรี่ solid state ไม่สามารถแก้ไขได้จริงๆ หรือเป็นการให้ตลาดหันมามองรถยนต์ไฟฟ้าที่ใช้แบตเตอรี่ลิเธี่ยมไอออน ที่ตัวเองเป็นผู้ผลิตรายใหญ่ของโลก หรือแม้แต่การที่ไม่สามารถทนเห็นผู้บริหาร Toyota ออกมาให้ข้อมูลชี้นำสังคม ว่ารถยนต์ไฟฟ้าสร้างผลเสียต่อสิ่งแวดล้อม เพราะอย่าลืมว่าก่อนหน้านี้ รัฐบาลจีนให้สั่งการให้ค่ายรถยนต์จีนรายใหญ่ ร่วมมือกันพัฒนาแบตเตอรี่ solid state เพื่อความยั่งยืนในอนาคตของวงการยานยนต์จีน นั่นหมายความว่า แบตเตอรี่ชนิดนี้ ก็น่าจะมีศักยภาพที่้น่าสนใจอยู่ ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร สำหรับผู้ใช้งานแล้ว การแข่งขันของผู้ค้า ย่อมส่งผลดีต่อตลาดและผู้ใช้รถทุกคน การออกมาให้ข้อมูลจากผู้ผลิตเทคโนโลยีโดยตรง ก็คงเป็นประโยชน์กับผู้ซื้อสินค้าไม่มากก็น้อย